Avrupa ekonomisi resmen durgunluğa girdi ancak etkileri düşük seviyede

Perşembe günü yayınlanan son rakamlara göre, Avrupa ekonomisi geçen yılın sonunda ve 2023’ün başında hafif bir daralma yaşadı.

Euro Bölgesi’ni oluşturan 20 ülkede yılın ilk çeyreğinde ekonomi yüzde 0,1 küçüldü. Geçen yılın son çeyreğinde de aynı oranda küçülen Euro Bölgesi, böylelikle teknik resesyona girmiş oldu.

Rus doğalgazının kesilmesi ve yüksek enflasyon bunda ciddi bir etkisi oldu ve tüm bunlar tüketici harcamalarına yansıdı. 

Avrupa Birliği istatistik kurumu Eurostat’a göre, euro para birimini kullanan 20 ülkenin ekonomik çıktısı, 2022’nin hem son üç ayında hem de bu yılın ilk üç ayında önceki çeyreklere göre yüzde 0,1 düştü.

Bu, euro bölgesinin art arda iki çeyrek düşüş yaşadığı yani teknik olarak resesyona (durgunluğa) girdiği anlamına geliyor. 

Nadir bir durum söz konusu

Bu, ekonomik açıdan ciddi bir krize işaret etmese de siyasi ve psikolojik açıdan uzun zamandır karşılaşılmamış olan bir durum. 

Euro bölgesine dair resesyonu inceleyen ekonomistler, işsizlik rakamları da dahil olmak üzere daha geniş bir veri seti kullanıyor ve Avrupa işgücü piyasaları son ekonomik şoklara dayandı. O nedenle işsizlik, 1999’da ‘Euro’nun yaratılmasından bu yana nisan ayında yüzde 6,5 ile en düşük seviyesini gördü.

Rakamlardaki küçük değişiklikler hanelerin hâlihazırdaki alım gücünü fazla değiştirmiş değil. Euro bölgesine ve Avrupa Birliği’nin ekonomik gücüne olan güven devam ediyor.

Alım gücünde dramatik bir değişiklik yok

Yine de yapılan anketlerde orta gelirli kişiler örneğin gıda alışverişi yaparken “lüzumsuz” olarak tanılanabilecek cips ve tatlı benzeri ürünleri daha az aldıkları belirtiliyor. Giyim ve diğer ürünlerde de düşük maliyetli markalar daha çok tercih edilmeye başlandı.

Bazı analistler ekonominin bu yıl daha da daralmasını beklediklerini söylüyorlar. Ancak Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü bu hafta yaptığı açıklamada, bu yıl euro bölgesinde yüzde 0,9’luk bir büyüme beklendiğini söyledi.

ING bankasının euro bölgesi kıdemli ekonomisti Bert Colijn AP’ye konuştu:

“Bunun durgunluk ortamı olduğunu iddia etmek zor çünkü düşüş çok küçük ve iş piyasası hala çok güçlü. Genel olarak, euro bölgesi ekonomisi büyük ölçüde ayakları üzerinde durmaya devam ediyor. Düşen tüketici harcamaları ithalattaki büyük düşüşle istatistiksel olarak dengeleniyor.”

Ekonomik çıktı artışındaki duraklamanın, istihdamda devam eden güçlü genişleme ile çeliştiği de düşünülüyor.

Enerji fiyatları savaş öncesine döndü

Geçen yıl Avrupa’yı saran enerji krizi tüketiciler ve işletmeler için daha yüksek enerji faturalarına yol açtı, enflasyonu rekor seviyelere çıkardı ve elektrik kesintisi korkularını artırdı. 

Hükümetler ve kamu kuruluşları, ABD ve Katar gibi ülkelerden alternatif sıvılaştırılmış doğal gaz tedariki sağlayarak korkulan durumlardan kaçınmayı başardı. 

Enerji fiyatları o zamandan bu yana Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden önceki seviyelere düştü, ancak sürekli enflasyon ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) fiyat artışlarıyla mücadele etmek için kullandığı yüksek faiz oranları, konut alımları veya iş genişletme için verilen kredileri daha pahalı hale getirerek ekonomik büyüme üzerinde baskı oluşturdu.

ECB’nin 15 Haziran’daki toplantısında faiz artırım serisine devam etmesi ve bunun daha da artması için kapıyı açık tutması bekleniyor.